Ludwika Malewska – Mostowicz
Apolonia Róg
800-lecie „Słonecznego Hymnu”-Świętego Franciszka z Asyżu
(1225-2025, Kościółek Świętego Damiana, Ogródek Świętej Klary)
|
„Il Cantico delle Creature"
|
Pieśń słoneczna - Pochwała stworzenia (Hymn Słoneczny) Najwyższy, wszechmogący, dobry Panie, Twoja jest sława, chwała i cześć, i wszelkie błogosławieństwo. Jedynie Tobie, Najwyższy, przystoją, A żaden człowiek nie jest godny nazwać Ciebie. Pochwalony bądź, Panie, z wszystkimi swymi twory, Przede wszystkim z szlachetnym bratem naszym, słońcem, które dzień stwarza, a Ty świecisz przez nie; I jest piękne i promienne w wielkim blasku; Twoim, Najwyższy jest wyobrażeniem. Pochwalony bądź, Panie, przez brata naszego, księżyc, i nasze siostry, gwiazdy; Tyś ukształtował je w niebie jasne i cenne, i piękne, Pochwalony bądź, Panie przez brata naszego, wiatr, I przez powietrze, i czas pochmurny i pogodny, i wszelki, I przez które dajesz tworom utrzymanie. Pochwalony bądź, Panie, przez siostrę naszą, wodę, Co pożyteczna jest wielce i pokorna, i cenna, i czysta. Pochwalony bądź, Panie, przez brata naszego, ogień, Którym oświecasz noc, A on jest piękny i radosny, i silny, i mocny. Pochwalony bądź, Panie, przez siostrę naszą, matkę ziemię, Która nas żywi i chowa, I rodzi różne owoce z barwnymi kwiaty i zioły. Pochwalony bądź, Panie, przez tych, co przebaczają dla miłości Twojej I znoszą słabość i utrapienie. Błogosławieni, którzy wytrwają w pokoju, Gdyż przez Ciebie, Najwyższy, będą uwieńczeni. Pochwalony bądź, Panie, przez naszą siostrę, śmierć cielesną, Której żaden człowiek żywy ująć nie może; Biada tym, co konają w grzechach śmiertelnych; Błogosławieni, którzy znajdą się w Twej najświętszej woli, Bowiem śmierć wtóra zła im nie uczyni. Chwalcie i błogosławcie Pana, i czyńcie Mu dzięki, i służcie Mu z wielką pokorą. Leopold Staff (przeł.), Kwiatki św. Franciszka z Asyżu; PAX, Warszawa 1994, s. 19 ISBN 83-2111-123-8 () |
|
|
-Scena pierwsza - mówi o tym, jak skromny mieszkaniec Asyżu kładzie swoją szatę pod nogi Św. Franciszka - wyrażając w ten sposób - najwyższą cześć i szacunek. -Druga scena fresków – Franciszek oddaje swój płaszcz. -Scena trzy – Franciszek rozmyśla i podejmuje decyzję o porzuceniu swojego zawodu, rodziny i Świata. -Cztery – rozmowa Św. Franciszka z Krucyfiksem u Św. Damiana (plan odbudowy Kościoła). -Scena piąta – całkowite odrzucenie dóbr materialnych i rodziny. -Sześć – sen Papieża Innocentego III o Franciszku, który odbuduje Kościół. -Siedem – Papież Innocenty III potwierdza Regułę i Misję Zakonu Św. Franciszka. -Osiem – wizja wozu i Świata w płomieniach. -Dziewięć – wizja o Mieszkańcach Niebios. -Dziesięć – Franciszek wygania Demony z Arezzo. -Jedenaście – rozmowa nawracająca Sułtana. -Dwanaście – ekstaza Świętego Franciszka. -Trzynaście – pierwsza w dziejach Stajenka w Greccio. -Czternaście – cud dotyczący źródła, który ratuje ludzi umierających z pragnienia. -Piętnaście – kazanie do ptaków. -Szesnaście – śmierć Kawalera de Celana. -Siedemnaście – kazanie przed Papieżem Honoriuszem III i Kardynałami. -Osiemnaście – widzenie w Arles. -Dziewiętnaście – Święty Franciszek otrzymuje Stygmaty. -Dwadzieścia – śmierć Franciszka. -Dwadzieścia jeden – Św. Franciszek ukazuje się Bratu Augustynowi i Biskupowi Asyżu-zawiadamia, że jest w Niebie. -Dwadzieścia dwa – Święty umiera w Portionculi. Słynny lekarz Geronimo potwierdza autentyczność Stygmatów Świętego Franciszka. -Dwadzieścia trzy – lamentacja Klarysek. -Dwadzieścia cztery – kanonizacja Św. Franciszka przez Grzegorza IX. Franciszek wpisany do Księgi Świętych. -Dwadzieścia pięć – widzenie Grzegorza V. -Dwadzieścia sześć – nagłe uzdrowienie człowieka, który wielbił Świętego Franciszka. -Dwadzieścia siedem – nawrócenie i uzdrowienie pewnej kobiety. -Dwadzieścia osiem – uwolnienie heretyka z więzienia. |
Wiek XII – XIV to jest epoka rozkwitu kultury we Włoszech, co promieniuje na Świat. Jest to epoka sprzeczności i paradoksów. Pojawiają się wielkie nazwiska malarzy, rzeźbiarzy, poetów. Powstają uniwersytety w całej Europie. Florencja zadziwia blaskiem znakomitej organizacji miasta i słynie z arcydzieł. Jest to okres zamieszania w dziejach Kościoła Katolickiego – zwany „Niewolą Papieży w Awinionie”. A przedtem Król Francji bierze do niewoli Papieża Bonifacego VIII.
Budowle w stylu romańskim zaczynają mieć cechy gotyku. Powstają gotyckie katedry we wszystkich prawie krajach Europy. Giotto ozdabia kościoły w Asyżu, Padwie, Rzymie i Florencji-są to cykle fresków-symbolizujących życie Świętych i Chrystusa. Malarstwo i architektura współdziałają ze sobą w sposób doskonały. W tych pięknych wnętrzach rozbrzmiewa muzyka. We Włoszech i Francji wykształca się nowy styl muzyczny – „Ars Nova” (w przeciwieństwie do „Ars Antiqua”). Odkrycia nowych form muzyki polifonicznej - tworzą warunki do intensywnej współpracy wszystkich zawodów artystycznych, co w przyszłości doprowadzi do powstania opery, której kolebką jest Italia.
Coraz większą rolę odgrywają Uniwersytety. Są to: Uniwersytet Boloński (1088), Uniwersytet w Padwie (1222), Uniwersytet w Neapolu (1224), Uniwersytet w Rzymie (1303), Uniwersytet w Krakowie (1364), Katolicki Uniwersytet w Lowanium (1425). Są sytuacje-w których nauka jest bezradna. Pozostaje rola sztuki-żeby pokazać walkę Dobra ze Złem. Arcydzieła Giotta dowodzą-jak genialny malarz rozumiał swoją epokę i niepowtarzalną Misję Świętego Franciszka. Wojny i klęski żywiołowe zapisano w historii, jako sytuacje kryzysu moralnego i materialnego-kiedy trzeba szukać ratunku w sferze Ducha. Tak Giotto rozumiał życie Świętych i Chrystusa. Arcydzieło malarstwa i architektury pokazują drogę ochrony przed zagładą.
Dramatem tego stulecia była epidemia dżumy w Europie (czarna śmierć) 1348 – 1352. Jest to symbol dominacji Zła. Arcydzieła są świadectwem-że nie można się poddawać. Sztuka i nauka przynoszą narzędzia obrony przed zagładą. Europa w ciągu 300-400 lat stała się miejscem, gdzie pracowali genialni artyści i uczeni, autorzy arcydzieł we wszystkich dziedzinach: Giotto, Święty Franciszek, Dante Alighieri, Święty Tomasz z Akwinu, Francesco Petrarca, Giovanni Boccaccio, architekci Zamku i Katedry na Wawelu, Niccolo Pisano. Rozwijają się wszystkie nauki – humanistyczne, biofizyczne, technika, matematyka. Odważni podróżnicy (Marco Polo) odkrywają nowe lądy, języki, kultury. „Jesień Średniowiecza” (jak pisał prof. J. Huizinga) przekształca się w Renesans. „Pochwała Stwórcy i Stworzenia” – jak pisał Święty Franciszek, jest przesłaniem takiego sposobu myślenia, które chroni Świat przed zagładą. Zamiast wojen powinny być Przyjaźń i Braterstwo. Naszym Bratem jest Słońce i Księżyc (Siostra Luna), Naszymi Siostrami są Gwiazdy, Braćmi są Wiatr i Płomień, Siostrami Naszymi są Woda i Ziemia. Śmierć materialna – to nasza Siostra. Przed Śmiercią Duchową musimy się bronić sami.
Na zakończenie cytaty:
„Panie, uczyń mnie narzędziem Twojego Pokoju.” (Święty Franciszek
Fioretti)
„Czym że są słudzy Boży, jak nie Sztukmistrzami, których zadaniem
jest podnosić serca ludzkie i budować w nich radość duchową.”
(Święty Franciszek Fioretti - tłum. wg. R. Brandstaettera)
„Święty Franciszek (…) - Niesie pokój ogromny lasów, zwierząt ludzi.”
(K. K. Baczyński 1921-1944)
„Encyklika Laudate Si” - Papież Franciszek (1936-2025)
Assisi (Assise)-Casa Editrice Francescana, Assisi (1986)
Fioretti-S. Francesco-Casa Editrice Francescana
Fonti-S. Francesco-Casa Editrice Francescana
Giotto-Luciano Bellosi-Casa Editrice Francescana/Scala Firenze
Kroniki Assyżu-Roman Brandstaetter-Książnica Atlas Wrocław (1947)
Poezje-Krzysztof Kamil Baczyński-Wydawnictwo Olesiejuk/Dressler Dublin (2019)
Laudato si' mi' Signore. Il Cantico delle Creature: introduzione e commento spirituale, Carlo Paolazzi (2024)
Lettura degli "Scritti" di Francesco d'Assisi, Carlo Paolazzi, Edizioni Biblioteca Francescana (2009)
Notre-Dame de Paris - la renovatio spirituelle - Laurent Ulrich (La Fabrique de Notre-Dame, nr. 1-7), Paris (2019-2025)
Artykuł napisany przez Ludwikę Malewską-Mostowicz i Apolonię Róg, Warszawa dnia 1 maja 2025 roku.
Copyright by
Ludwika Malewska-Mostowicz
[Aktualizacja: 10 maja 2025r.]
Adres e-mail: lpm@kki.net.pl
